| Pages in topic: < [1 2 3 4 5 6] > | Poprawność polityczna, czyli kwestia wieku Thread poster: Barbara Gadomska
|
|---|
Joanna Rączka 
Poland
Local time: 13:27
Member (2009)
English to Polish
+ ...
a raczej pójście na łatwiznę. No, bo jeżeli w angielskim oryginale zawsze jest "nazi", to tłumacz z czystego lenistwa, nie zastanawiając się, odruchowo przetłumaczy to jako "nazistowski", choć mógłby przecież użyć synonimu, choćby dla różnorodności stylistycznej. Prof. Tabakowska, jak widać, w ogóle tego słowa nie używa, choć na pewno w oryginale jest "nazi" (choć może i German). Więc to chyba nie poprawność polityczna, tylko zwykłe lenistwo/niechlujstwo, które jes... See more a raczej pójście na łatwiznę. No, bo jeżeli w angielskim oryginale zawsze jest "nazi", to tłumacz z czystego lenistwa, nie zastanawiając się, odruchowo przetłumaczy to jako "nazistowski", choć mógłby przecież użyć synonimu, choćby dla różnorodności stylistycznej. Prof. Tabakowska, jak widać, w ogóle tego słowa nie używa, choć na pewno w oryginale jest "nazi" (choć może i German). Więc to chyba nie poprawność polityczna, tylko zwykłe lenistwo/niechlujstwo, które jest tak powszechne, że staje się modą i przez to jedynym słusznym, a więc poprawnym politycznym określeniem.
Joanna ▲ Collapse
| | |
|
|
|
Aga Blazek
Local time: 13:27
German to Polish
+ ...
| Propaganda, propaganda... | Oct 29, 2007 |
Mądre głowy mówią, że użycie pewnego rodzaju określeń jest wynikiem "umiejętnego" kształtowania języka przez propadandę. Tu fragment artykułu prof. Anny Wolf-Powęskiej ("Co Niemiec, to odmieniec", Polityka 18/2005):
"W czasach bezpośrednio po wojnie unikano określenia Niemcy. W tej ucieczce od nazywania po imieniu narodu, z którym Polska graniczyła od tysiąca lat, wyrażała się cała bezradność wobec tego, co wydarzyło się podczas II wojny światowej. Niemo�... See more Mądre głowy mówią, że użycie pewnego rodzaju określeń jest wynikiem "umiejętnego" kształtowania języka przez propadandę. Tu fragment artykułu prof. Anny Wolf-Powęskiej ("Co Niemiec, to odmieniec", Polityka 18/2005):
"W czasach bezpośrednio po wojnie unikano określenia Niemcy. W tej ucieczce od nazywania po imieniu narodu, z którym Polska graniczyła od tysiąca lat, wyrażała się cała bezradność wobec tego, co wydarzyło się podczas II wojny światowej. Niemożność opisania okupacyjnego koszmaru wyrażała się w pogardzie wobec wszystkiego co niemieckie. Dlatego chętnie zastępowano „Niemcy” zbitką pojęciową: hitlerowcy, faszyści, okupanci, agresor, wróg, odwetowcy, rewizjoniści. W pierwszych powojennych latach terminy: naród zbrodniarzy, bandytów, kat, siepacz, polakożerca, wystarczały za obiegowe określenia zachodniego sąsiada (...)
Całość artykułu: http://www.polityka.pl/archive/do/registry/secure/showArticle?id=2001805 ▲ Collapse
| | | | Magda Dziadosz
Poland
Local time: 13:27
Member (2004)
English to Polish
+ ...
| Wracając do tematu... | Oct 30, 2007 |
Pozostaje pytanie czy "nazi" tłumaczyć jako "nazistowski" czy "hitlerowski" i jaka jest różnica. Jest jest jeszcze przymiotnik "faszystowski". Czy "soviet propaganda" (na przykład) to propaganda sowiecka czy radziecka, skoro różni czytelnicy różnie te przymiotniki odbierają? Przetłumaczenie "nazists" na "Niemcy" wydaje mi się jednak poważnym nadużyciem. Uleganie takim skrótom myślowym jak te cytowane w artykule powyżej prowadzą prostą drogą do takich określeń jak "polskie o... See more Pozostaje pytanie czy "nazi" tłumaczyć jako "nazistowski" czy "hitlerowski" i jaka jest różnica. Jest jest jeszcze przymiotnik "faszystowski". Czy "soviet propaganda" (na przykład) to propaganda sowiecka czy radziecka, skoro różni czytelnicy różnie te przymiotniki odbierają? Przetłumaczenie "nazists" na "Niemcy" wydaje mi się jednak poważnym nadużyciem. Uleganie takim skrótom myślowym jak te cytowane w artykule powyżej prowadzą prostą drogą do takich określeń jak "polskie obozy koncentracyjne".
Magda ▲ Collapse
| | | | | Polskie obozy koncentracyjne | Oct 30, 2007 |
Co do "polskich obozów koncentracyjnych", to mnie się zawsze wydawało, że musi to być jakieś złe tłumaczenie, z którego powstają potem międzynarodowe afery. Może to był np. "concentration camps of Poland" w znaczeniu, że "na terenie Polski", a tłumacz przełożył to jako "polskie", tak jak "of Warsaw" często się tłumaczy jako "warszawski". Może nie mam racji, ale po prostu od początku czułam, że tu może być błąd czy pomyłka...
I jeszcze odnośnie tego art... See more Co do "polskich obozów koncentracyjnych", to mnie się zawsze wydawało, że musi to być jakieś złe tłumaczenie, z którego powstają potem międzynarodowe afery. Może to był np. "concentration camps of Poland" w znaczeniu, że "na terenie Polski", a tłumacz przełożył to jako "polskie", tak jak "of Warsaw" często się tłumaczy jako "warszawski". Może nie mam racji, ale po prostu od początku czułam, że tu może być błąd czy pomyłka...
I jeszcze odnośnie tego artykułu o propagandzie językowej. W Polskim Języku Migowym znak "Niemcy" pochodzi etymologicznie od znaku "wróg". Ale na codzień nikt o tym nie pamięta . ▲ Collapse
| | | | | Historycznie | Oct 30, 2007 |
Encyklopedia Trzaski Everta i Michalskiego z 1927 r. w ogóle nie podaje hasła ZSSR, Związek Radziecki czy Sowiecki. Za to pod hasłem Rosja czytamy: "...Po rewolucji otrzymała R. ... nazwę "Russkaja Republika"; po przewrocie bolszewickim ... zmieniono nazwę na "Russkaja Socjalisticzeskaja Federatiwnaja Sowietskaja Republika", w 1923 nadano obecnie obowiązującą nazwę "Sojuz Socjalisticzeskich Sovietskich Republik", czyli "Związek Socjalistycznych Republik Rad"....." Ale za to dalej mó... See more Encyklopedia Trzaski Everta i Michalskiego z 1927 r. w ogóle nie podaje hasła ZSSR, Związek Radziecki czy Sowiecki. Za to pod hasłem Rosja czytamy: "...Po rewolucji otrzymała R. ... nazwę "Russkaja Republika"; po przewrocie bolszewickim ... zmieniono nazwę na "Russkaja Socjalisticzeskaja Federatiwnaja Sowietskaja Republika", w 1923 nadano obecnie obowiązującą nazwę "Sojuz Socjalisticzeskich Sovietskich Republik", czyli "Związek Socjalistycznych Republik Rad"....." Ale za to dalej mówi się o Rosyjskiej, Ukraińskiej, Zakaukaskiej itd. Socjalistycznej Sowieckiej Republice. Z tego wynika że słowo sowiecki było terminem neutralnym
Za to w Encyklopedii spraw międzynarodowych i ONZ Osmańczyka z 1974 r. Związek Radziecki występuje jak najbardziej i w tych czasach takie było oficjalne nazewnictwo i do takiego też osobiście byłam przyzwyczajona, jako że dzieciństwo, młodość i kawał dorosłego życia upłynął mi - nie z własnej winy - w tamtych czasach. Radziecki traktowałam ja, a myślę że i inni, jako zwykły atrybut; podbnie jak but był męski, damski lub dziecięcy (często nazywany nie wiedzieć czemu dziecinnym) były republiki radzieckie. Kiedy w oficjalnym obiegu zastąpiono go przymiotnikiem sowiecki brzmiało to dla mnie i sztucznie i pejoratywnie. Teraz się już nieco przyzwyczaiłam, chociaż z czysto językowego punktu widzenia słowo "sowiecki" jest czystej wody rusycyzmem i jako taki naleciałością na żywą tkankę poprawnego języka polskiego. Ale cóż. Nie pierwsza i nie ostatnia to naleciałość z tej czy tamtej strony świata i przychodzi tylko zaakceptować uzus. Jeżeli młodzi traktują sowiecki jako neutralny to chyba dobrze. Jednak dla urozmaicenia na pewno posługiwałabym się oboma terminami, szczególnie w tekstach historycznych, przy zachowaniu, oczywiście, muszej czujności.
W Encyklopedii Osmańczyka, która w swoim (czyli moim) czasie była traktowana jako najbardziej obiektywne źródło informacji w tych sprawach nie ma hasła hitleryzm. Jest nazizm i w całym długim komentarzu do tego hasła hitleryzm nie pojawia się ani razu. Pojawia się za to wielokrotnie w opisie innych haseł jako atrybut niosący największą dawkę negatywizmu. Np. "Lebensraum - ....... stał się głównie pojęciem hitlerowskich, ludobójczych, antysłowiańskich planów...", hitlerowscy zbrodniarze, hitlerowskie obozy koncentracyjne itp. Wyczuwam tu tendencję do traktowania terminu nazizm jako znaczeniowo neutralnego, określającego pewien ruch społeczno-polityczny, podczas gdy terminem hitlerowski określano wszystkie zwyrodnienia tego ruchu wynikające z przywództwa Hitlera & Co. Podobnie ostatnio negatywne tendencje w polityce ochrzczone zostały terminem odimiennym, pochodzącym od nazwiska przywódcy rządzącej partii, a nie terminem ogólnym, np. konserwatyzm czy jak tam jeszcze.
Podobne zjawisko, chociaż w odwrotnym kierunku, występuje, jeżeli chodzi o słowo komunizm czy komunistyczny, który zaczęliśmy stosować do nazywania różnych potworności zapominając, że jeszcze nasi dziadkowie - w moim przypadku rodzice - używali słów bolszewizm i bolszewicki. Cóż, Tempora mutantur et nos mutamur in illis i nic na to nie poradzimy. Ale gdy chcemy, jako tłumacze, być wierni zasadzie profesjonalizmu powinniśmy zdecydowanie zastanowić się nad użyciem każdego słowa w zależności od kontekstu i sięgać do źródeł. A niedouczonym redaktorom i redaktorkom (stopień niższy od redaktor) mówimy stanowcze nie.
Elżbieta
PS. A tak na marginesie, to chyba wdzięczny byłby to temat na jakąś rozprawkę naukową.
[Edited at 2007-10-30 07:40] ▲ Collapse
| | |
|
|
|
| Sowiecki vs. radziecki | Oct 30, 2007 |
Te dwa przymiotniki doskonale pozwalają oddać poglądy polityczne piszącego - tzw. prawicowiec napisze zawsze sowiecki. Co oczywiście z historycznego i językowego punktu widzenia jest bzdurą, ale gorliwym "poprawiaczom" dziejów najwyraźniej nie przeszkadza...
Zwracam też uwagę, że przed wojną najczęściej mówiono nie Sowieci, a Sowiety. To podstawowa zasada walki propagandowej - przeciwnika trzeba poniżyć, najlepiej za pomocą środków językowych, które go odczło... See more Te dwa przymiotniki doskonale pozwalają oddać poglądy polityczne piszącego - tzw. prawicowiec napisze zawsze sowiecki. Co oczywiście z historycznego i językowego punktu widzenia jest bzdurą, ale gorliwym "poprawiaczom" dziejów najwyraźniej nie przeszkadza...
Zwracam też uwagę, że przed wojną najczęściej mówiono nie Sowieci, a Sowiety. To podstawowa zasada walki propagandowej - przeciwnika trzeba poniżyć, najlepiej za pomocą środków językowych, które go odczłowieczają, jak Arabowie/araby. I niech mi ktoś wytłumaczy, czym takie nazewnictwo różni się od Untermenschen?
[Edited at 2007-10-30 09:04] ▲ Collapse
| | | | PAS
Local time: 13:27
Polish to English
+ ...
Sowieci - ludzie
Sowiety - państwo
Czy się mylę?
P.
| | | | | To bez znaczenia | Oct 30, 2007 |
Bo mówiąc o państwie za każdym razem obejmuje się jego obywateli, na przykład "Sowiety knują" (albo teraz "Niemcy żądają zwrotów majątków"...) - wiadomo, że knują tam jacyś ludzie, może nie wszyscy, ale na pewno Ci najważniejsi.
W II RP równie popularnym określeniem była bolszewia, ale to już dotyczyło nie tylko ZSRR, ale również rodzimych komunistów.
| | | | Jerzy Czopik
Germany
Local time: 13:27
Member (2003)
Polish to German
+ ...
| Takie generalizacje są bardzo śliskie | Oct 30, 2007 |
Gwidon Naskrent wrote:
Bo mówiąc o państwie za każdym razem obejmuje się jego obywateli, na przykład "Sowiety knują" (albo teraz "Niemcy żądają zwrotów majątków"...) - wiadomo, że knują tam jacyś ludzie, może nie wszyscy, ale na pewno Ci najważniejsi.
W II RP równie popularnym określeniem była bolszewia, ale to już dotyczyło nie tylko ZSRR, ale również rodzimych komunistów.
To szerzenie propagandy i uogólnianie, moim zdaniem niedopuszczalne.
Jerzy
| | |
|
|
|
| Co ja na to poradzę | Oct 30, 2007 |
Nie ja to wymyśliłem, tylko retorycy
| | | | Jerzy Czopik
Germany
Local time: 13:27
Member (2003)
Polish to German
+ ...
| To nie rozpowszechniaj, jeśli nie popierasz | Oct 30, 2007 |
Żeby nie popaść w politykę: jak czegoś nie popierasz, nie rozpowszechniaj tego. Gdy zaczniesz tak, jak wyżej "co ja na to poradzę", szybko możesz zostać zaliczony do tych, którzy tę ideę (jakakolwiek by nie była) popierają. A od tego już tylko krok do uogólnienia typu "Niemcy żądają" itp.
| | | | Iwona Szymaniak
Poland
Local time: 13:27
Member
English to Polish
+ ...
SITE LOCALIZER
Jak wcześniej wspomniałam, radziecki jest jak najbardziej poprawnym tłumaczeniem rosyjkiego "sowieckij".
Doroszewski (1965) wyjaśnia (to trzecie znaczenie): "złożony z radnych, należący do rady, wchodzący w skład rady, dawniej: dotyczący rady miejskiej, rajców, złożony z rajców".
Przykłady:
"Rodziny radzieckie i sędziowskie mogły dla gości cztery stoły wystawić, inne tylko dwa." BALIŃ. M Polska I, 747
... See more Jak wcześniej wspomniałam, radziecki jest jak najbardziej poprawnym tłumaczeniem rosyjkiego "sowieckij".
Doroszewski (1965) wyjaśnia (to trzecie znaczenie): "złożony z radnych, należący do rady, wchodzący w skład rady, dawniej: dotyczący rady miejskiej, rajców, złożony z rajców".
Przykłady:
"Rodziny radzieckie i sędziowskie mogły dla gości cztery stoły wystawić, inne tylko dwa." BALIŃ. M Polska I, 747
"Tak ciągnął orszak weselny, któremu przygrywały trzy kapele miejskie, radziecka jedna, halabardzistów jedna i kupiecka jedna." KONOPN. Now. IV, 68
dwa pierwsze znaczenia są już bardziej współczesne:
1. "oparty na systemie rad robotniczych, związany z socjalistyczną organizacją władzy rad"
2. "odnoszący się , należący do Związku Radzieckiego, właściwy temu krajowi, pochodzący stamtąd".
Ciekawostka: radziectwo to "urząd, godność radnego, rajcy".
Tenże Doroszewski w haśle sowiecki odsyła czytelnika do hasła radziecki "p. radziecki" i wyjaśnia pochodzenie "ros. sowiet = rada"
Nie będę już cytować dokładnie haseł "hitleryzm" i "nazizm". Pierwsze jest potraktowane obszerniej, drugie - przez przywołanie synonimów: hitleryzm, faszyzm. W polskiej natomiast wersji Britanniki (Kurpisz, Poznań, bodaj 1995) hasło hitleryzm nie występuje w ogóle.
Iwona ▲ Collapse
| | | | | Pages in topic: < [1 2 3 4 5 6] > | To report site rules violations or get help, contact a site moderator: You can also contact site staff by submitting a support request » Poprawność polityczna, czyli kwestia wieku | Wordfast Pro | Translation Memory Software for Any Platform
Exclusive discount for ProZ.com users!
Save over 13% when purchasing Wordfast Pro through ProZ.com. Wordfast is the world's #1 provider of platform-independent Translation Memory software. Consistently ranked the most user-friendly and highest value
Buy now! » |
| | Anycount & Translation Office 3000 | Translation Office 3000
Translation Office 3000 is an advanced accounting tool for freelance translators and small agencies. TO3000 easily and seamlessly integrates with the business life of professional freelance translators.
More info » |
|
| | | | X Sign in to your ProZ.com account... | | | | | |
Login to reply/comment 
